Więcej niż dyplom – czy kursy zawodowe to dobry dodatek do studiów?

Przedstawiamy kolejny artykuł z serwisu Whitepress, który wpłynął do Biura Karier UNS. Tym razem jest poświęcony idei robienia kursów zawodowych jeszcze podczas studiów i podnoszenia swoich kompetencji zanim uzyska się docelowy dyplom.
Lata spędzone na uczelni to intensywny okres poszukiwań, nauki i kształtowania przekonań. To moment, w którym wielu studentów zastanawia się, czy sama edukacja akademicka wystarczy, by odnaleźć się na współczesnym rynku zatrudnienia. Według danych opublikowanych przez National Association of Colleges and Employers (NACE), rekruterzy przykładają dziś większą wagę do praktycznych kompetencji niż do formalnych dyplomów. Stąd coraz częściej pojawia się pytanie o sens łączenia studiów z dodatkowymi formami rozwoju, między innymi z kwalifikacyjnymi kursami zawodowymi. Choć decyzja o równoległym angażowaniu się w różne ścieżki edukacyjne może początkowo wydawać się wymagająca, w dłuższej perspektywie potrafi znacząco zwiększyć szanse absolwenta na rynku pracy. Rozszerzanie kompetencji nie kończy się na zdobyciu nowych umiejętności, to świadome działanie, które pozwala lepiej odpowiadać na zmieniające się oczekiwania zatrudniających i projektować swoją zawodową drogę jeszcze w trakcie studiów.
Student na rynku pracy – łączenie teorii z praktyką
Szkoły wyższe koncentrują się przede wszystkim na przekazywaniu szerokiej wiedzy teoretycznej oraz rozwijaniu zdolności analitycznego i krytycznego myślenia, a także syntezowania informacji. Programy nauczania są projektowane w taki sposób, aby umożliwić studentom głębsze zrozumienie wybranej dyscypliny, a ma to duże znaczenie, zwłaszcza na wczesnym etapie kształcenia. Jednak w kontaktach z przyszłymi pracownikami pracodawcy coraz częściej zwracają uwagę nie tylko na zdobyty dyplom, ale również na umiejętności, które można wdrożyć od ręki. Właśnie na przecięciu wiedzy akademickiej i codziennych obowiązków zawodowych uwidacznia się, że uczelnie i świat pracy nie zawsze posługują się tym samym językiem.
Zajęcia prowadzone w ramach studiów odbywają się zazwyczaj w dużych grupach, co utrudnia podejście dostosowane do indywidualnych potrzeb. Wykładowca, mając na uwadze zróżnicowany poziom przygotowania słuchaczy, najczęściej przyjmuje ogólny punkt odniesienia. W efekcie osoba kończąca studia może dysponować dużą wiedzą z zakresu teorii, a jednocześnie odczuwać brak swobody w korzystaniu z konkretnych narzędzi, systemów czy technologii, które stanowią codzienność w danej branży. Z tego względu przemyślane decyzje dotyczące rozwoju zawodowego powinny obejmować także te formy aktywności, które przekładają się na praktyczne doświadczenie, można brać udział w stażach, projektach zespołowych, dodatkowych kursach czy warsztatach, dzięki którym łatwiej odnaleźć się na wymagającym rynku pracy.
Kwalifikacyjne kursy zawodowe – dlaczego warto się nimi zainteresować?
Zanim przejdziemy do omówienia zalet, zatrzymajmy się na chwilę przy definicji kwalifikacyjnych kursów zawodowych (KKZ). To forma kształcenia przeznaczona dla dorosłych, która nie wymaga udziału w tradycyjnych zajęciach szkolnych, a jednocześnie wpisuje się w oficjalny system edukacji w Polsce. Jej struktura została zaprojektowana tak, aby umożliwić szybkie zdobycie nowych kwalifikacji lub uzupełnienie tych już posiadanych. Czas trwania kursu jest znacznie krótszy niż w przypadku technikum czy szkoły branżowej, co pozwala na elastyczne łączenie nauki z innymi obowiązkami.
Program każdego kursu obejmuje jedną wyodrębnioną kwalifikację zawodową, będącą fragmentem podstawy programowej przewidzianej dla danego zawodu. Na przykład osoba zainteresowana obszarem informatyki może wybrać część dotyczącą administracji systemami komputerowymi, obsługi urządzeń zewnętrznych oraz projektowania i zarządzania sieciami lokalnymi. W przypadku zawodu technika informatyka takich kwalifikacji są dwie, natomiast uczestnik decyduje się na jedną, dostosowaną do własnych planów.
Zwieńczeniem kursu jest egzamin zawodowy, przygotowany i przeprowadzany przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Sprawdza on zarówno wiedzę teoretyczną, jak i umiejętności praktyczne. Osoba, która uzyska wynik pozytywny, otrzymuje świadectwo potwierdzające opanowanie danej kwalifikacji. Dokument ten ma taką samą wartość jak ten wydawany w systemie szkolnym, a pracodawcy traktują go jako potwierdzenie gotowości do wykonywania danego zawodu. Kolejne zaliczone kwalifikacje zbliżają uczestnika do uzyskania tytułu technika. Po ukończeniu wszystkich etapów i pomyślnym zdaniu wymaganych egzaminów można złożyć wniosek o wydanie dyplomu zawodowego.
Trzy korzyści z łączenia studiów z kursami zawodowymi
Zdecydowanie się na równoległe rozwijanie kompetencji podczas studiów może okazać się przełomowym krokiem w budowaniu zawodowej przyszłości. Choć wymaga to większego zaangażowania oraz umiejętnego planowania codziennych obowiązków, łączenie edukacji akademickiej z dodatkowymi formami nauki przynosi rezultaty, które potrafią znacząco wyróżnić kandydata na tle innych. Taka decyzja wiąże się z wysiłkiem, ale jednocześnie otwiera drogę do efektów odczuwalnych już na początku zawodowej drogi.
Praktyka dopełnia teorię
Kwalifikacyjne kursy zawodowe przyciągają uwagę przede wszystkim praktycznym podejściem do nauki. W przeciwieństwie do studiów wyższych, które oferują szeroki kontekst teoretyczny i rozwijają refleksyjność oraz zdolność formułowania uogólnień, kursy koncentrują się na doskonaleniu umiejętności możliwych do wykorzystania w codziennych zadaniach zawodowych. Zajęcia prowadzone są najczęściej w kameralnych grupach, co sprzyja większemu zaangażowaniu słuchaczy oraz umożliwia swobodniejszy kontakt z wykładowcą. Taka organizacja nauki ułatwia zadawanie pytań, szybkie wyjaśnianie wątpliwości oraz otrzymywanie trafnych i dopasowanych wskazówek.
Kursy zawodowe jako wsparcie dla studentów
Kwalifikacyjne kursy zawodowe oferują tak zróżnicowany wachlarz tematów, że niemal każdy student, bez względu na wybrany kierunek studiów, może odnaleźć wśród nich szkolenie, które uzupełni jego akademicką ścieżkę. W ofercie znajdują się propozycje z zakresu technologii, informatyki, usług, administracji czy dziedzin artystycznych. Dzięki temu student kierunku matematycznego może zdobyć umiejętność obsługi programów do analizy danych, osoba studiująca pedagogikę poznać podstawy terapii zajęciowej, a przyszły filolog rozwijać warsztat tłumacza audiowizualnego
Nie należy jednak traktować tych kursów jako alternatywy dla studiów, ich zadaniem jest raczej przekształcanie teorii w konkretne działania, przydatne na etapie wchodzenia na rynek pracy. Przykładowo, student dziennikarstwa, który podejmuje naukę w ramach kursu „Realizacja nagrań dźwiękowych” (kwalifikacja AUD.09), zyskuje znacznie więcej niż tylko techniczne rozeznanie w pracy realizatora. Poznaje zasady obsługi rejestratorów, montuje ścieżki audio i przygotowuje nagrania do publikacji, a właśnie te kompetencje są wysoko oceniane w redakcjach radiowych, podcastowych i telewizyjnych. Dzięki takim umiejętnościom może aktywnie włączyć się w proces produkcji treści jeszcze w trakcie studenckich praktyk i szybciej odnaleźć się w środowisku pracy w mediach. Szeroka gama tematów (od zagadnień związanych z usługami po obszary inżynierskie i twórcze) daje dużą swobodę w wyborze ścieżki rozwoju dopasowanej do własnych ambicji i zainteresowań.
Pierwsze kroki w budowaniu kariery
Dla wielu studentów aktywność zawodowa staje się częścią codziennego rytmu – jedni decydują się na nią ze względów ekonomicznych, inni traktują ją jako możliwość zdobycia doświadczenia, które przyda się po zakończeniu studiów. Kwalifikacyjne kursy zawodowe otwierają przed młodymi ludźmi drogę do wcześniejszego rozpoczęcia pracy, często w formie zleceń, etatu cząstkowego lub działalności usługowej w obszarach powiązanych z ich zainteresowaniami lub wykształceniem. Student informatyki, który pasjonuje się fotografią, po zdaniu egzaminu potwierdzającego określoną kwalifikację, może zacząć świadczyć usługi fotograficzne, pracować z klientami i jednocześnie budować własne portfolio, ucząc się przy tym zarządzania zleceniami oraz relacjami z odbiorcami swojej pracy.
Podobna sytuacja dotyczy tych, którzy chcą gromadzić doświadczenie w dziedzinie zgodnej z kierunkiem studiów, ale jeszcze przed zdobyciem pełnych uprawnień. Osoba kształcąca się na pielęgniarkę, mimo że nie może jeszcze objąć stanowiska w zawodzie, po odbyciu kursu przygotowującego do roli asystenta osoby niepełnosprawnej lub opiekuna osoby starszej, zyskuje możliwość zatrudnienia w charakterze pomocniczego personelu medycznego. Dzięki temu może pracować zarówno w placówkach opiekuńczych, jak i w warunkach domowych, zdobywając cenne doświadczenia i ucząc się bezpośredniego kontaktu z podopiecznymi. Z kolei studentka pedagogiki, zanim otrzyma formalne uprawnienia do pracy w edukacji, może ukończyć kurs przygotowujący do opieki nad dziećmi i legalnie rozpocząć zatrudnienie w klubie malucha, żłobku lub u prywatnych rodzin, co pozwala jej doskonalić umiejętności wychowawcze i rozwijać warsztat pracy z najmłodszymi.
Połączenia poza schematem
Pracodawcy poszukują dziś nie tylko ekspertów w wąskich dziedzinach, lecz także osób potrafiących łączyć kompetencje z różnych obszarów. Połączenie wiedzy zdobytej na studiach z umiejętnościami praktycznymi przyswojonymi podczas kursów zawodowych otwiera drogę do mniej oczywistych, ale niezwykle obiecujących ścieżek rozwoju. Przykładowo, student historii, który ukończy szkolenie z zakresu tworzenia oraz zarządzania stronami internetowymi i bazami danych (INF.03), może odnaleźć się w instytucjach zajmujących się cyfrowym opracowaniem dziedzictwa kulturowego, elektronicznymi archiwami lub nowoczesnym muzealnictwem. Z kolei osoba po filologii polskiej, która opanowała umiejętności z zakresu projektowania przekazów promocyjnych (PGF.04), ma szansę rozwijać się w środowisku agencji marketingowych, sklepów internetowych czy redakcji online, gdzie liczy się zarówno sprawne operowanie słowem, jak i rozumienie mechanizmów komunikacji wizualnej.
Takie zestawienia kompetencji z pozoru odległych tworzą unikalne profile zawodowe i pozwalają wyróżnić się spośród innych absolwentów tego samego kierunku. Dla potencjalnego pracodawcy to sygnał świadczący o inicjatywie, umiejętności strategicznego planowania oraz otwartości na niekonwencjonalne rozwiązania. Zamiast podążać jedną, wytyczoną wcześniej ścieżką, student buduje własną strukturę powiązań między dziedzinami i pokazuje, że potrafi elastycznie odpowiadać na zmieniające się potrzeby rynku.
Jak wybrać idealny kurs zawodowy?
- Wyznacz cel – zastanów się, czy chcesz pogłębić wiedzę zdobytą podczas studiów i przygotować się do pracy w zawodzie, który już znasz, czy może zależy ci na zdobyciu kompetencji w zupełnie nowym obszarze, który otworzy przed tobą mniej oczywiste, lecz inspirujące kierunki rozwoju.
- Sprawdź wiarygodność – upewnij się, że wybrana instytucja posiada formalne uprawnienia do prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych i wystawia dokumenty potwierdzające nabycie określonej kwalifikacji. Szukaj placówek z ugruntowaną renomą i dobrymi opiniami wśród dotychczasowych uczestników.
- Przemyśl formę – kurs wiąże się z dodatkowym nakładem czasu i energii, dlatego zastanów się, czy dasz radę połączyć go z innymi zobowiązaniami. Dobrym rozwiązaniem może być tryb weekendowy lub zdalny, daje on większą swobodę i pozwala lepiej dopasować terminy nauki do rytmu tygodnia.
- Dofinansowania – wiele ośrodków edukacyjnych prowadzi kursy współfinansowane z budżetów krajowych, unijnych lub regionalnych. Tego typu wsparcie może znacznie obniżyć koszty udziału w szkoleniu, a niekiedy całkowicie je pokryć.
Zainwestuj w siebie
Coraz więcej studentów decyduje się łączyć naukę akademicką z kursami zawodowymi, traktując tę drogę jako świadomy sposób projektowania własnej przyszłości. Choć zajęcia na uczelni dostarczają szerokiej wiedzy teoretycznej, dodatkowe szkolenia pozwalają przełożyć ją na działania przydatne w środowisku pracy. Takie zestawienie sprawia, że młoda osoba może szybciej zdobyć pierwsze doświadczenia zawodowe i z większą pewnością wejść w świat codziennych obowiązków. Pracodawcy cenią kandydatów, którzy potrafią wyjść poza ramy podstawowego programu studiów i wykazują inicjatywę w rozwijaniu swoich kompetencji. Student, który umie pogodzić wymagania uczelni z uczestnictwem w kursach, pokazuje, że potrafi zarządzać własnym rozwojem i planować kolejne kroki z myślą o przyszłej karierze.
Źródła:
- Cosinus
- Nearly Two-Thirds of Employers Use Skills-based Hiring Practices for New Entry-level Hires – NACE
- Wykaz zawodów i kwalifikacji wyodrębnionych w tych zawodach – Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie
- Modelowe programy kwalifikacyjnych kursów zawodowych i kursów umiejętności zawodowych – Ośrodek Rozwoju Edukacji
Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny